Γονιδιακή έκφραση (ποσοτική εκτίμηση) γονιδίων που ρυθμίζουν την ανταπόκριση των καρκινικών κυττάρων στα φάρμακα χημειοθεραπείας

 

  • ERCC1

Η πρωτεΐνη επιδιόρθωσης ανακοπής DNA, είναι μία πρωτεΐνη η οποία στον άνθρωπο κωδικοποιείται από το ERCC1 γονίδιοΗ λειτουργία της πρωτεΐνης είναι κατά κύριο λόγο η σ επισκευή των νουκλεοτιδίων (NER) του κατεστραμμένου DNA. Μεταλλάξεις στο ανθρώπινο ERCC1 γονίδιο που αλλοιώνουν την έκφραση αυτού του γονιδίου μπορεί να παίζουν σημαντικό ρόλο στην καρκινογένεση Μέτρηση της δραστηριότητας του ERCC1 μπορεί να συνεισφέρει στην κλινική θεραπεία του καρκίνου διότι ο μηχανισμός ανθεκτικότητας στα φάρμακα χημειοθεραπείας με πλατίνα συσχετίζεται με υψηλή δραστηριότητα του ERCC1. Σε μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα (NSCLC), χειρουργική αφαίρεση των όγκων που δε λαμβάνουν περεταίρω θεραπεία έχουν καλύτερη βιωσιμότητα εφόσον το ERCC1 είναι θετικό από το αν το ERCC1 είναι αρνητικό. Έτσι η θετικότητα του ERCC1 είναι ένας ευνοϊκός, προγνωστικός δείκτης που αναφέρεται στο πως η ασθένεια θα εξελιχθεί εάν δεν υποστεί περεταίρω επεξεργασία. Επομένως, ERCC1-θετικοί όγκοι δεν επωφελούνται από επικουρική θεραπεία με πλατίνα. Ωστόσο υψηλή έκφραση του ERCC1 είναι ένας αρνητικός προγνωστικός δείκτης ο οποίος αναφέρεται στο πως θα ανταποκριθεί σε μια εξειδικευμένη θεραπεία. Με την αξιολόγηση των επιπέδων έκφρασης του (ERCC1), εντοπίζονται οι ασθενείς που μπορούν να επωφεληθούν από πλατίνα-βασιζόμενη σε χημειοθεραπεία- που θεωρείται σήμερα ως το πρότυπο της περίθαλψης ασθενών με προχωρημένο μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα (NSCLC). Συγκεκριμένα, χαμηλά επίπεδα έκφρασης του ERCC1 έχουν συσχετισθεί με την καλύτερη ανταπόκριση και επιβίωση από την επικουρική με σισπλατίνη βασιζόμενη σε χημειοθεραπεία.

  • BRCA1

Το BRCA1 είναι μια πολυλειτουργική πρωτεΐνη η οποία έχει εμπλακεί σε πολλές φυσιολογικές κυτταρικές λειτουργίες, όπως η επιδιόρθωση του DNA, η μεταγραφική ρύθμιση, ο κυτταρικός κύκλος σημείο ελέγχου και η ουβικιτινίωση. Κατά συνέπεια, η παρουσία ή η απουσία της λειτουργικής ΒRCΑ1 πρωτεΐνης έχει σημαντική επίδραση στην κυτταρική απόκριση στη χημειοθεραπεία. Αρχικά αναφέρθηκε ότι υπερέκφραση του BRCA1 σε ανθρώπινες κυτταρικές σειρές καρκίνου του μαστού καταλήγει σε αυξημένη αντίσταση στην σισπλατίνη. Περαιτέρω, αναστολή της ενδογενούς έκφρασης του BRCA1 προωθεί αυξημένη ευαισθησία στην σισπλατίνη (cisplatin) που έχει συσχετιστεί με μειωμένη επιδιόρθωση του DNA από NER και αυξημένη απόπτωση.

  • TYMS

Το προϊόν της θυμιδυλικής συνθάσης (TYMS) γονίδιο καταλύει τη μεθυλίωση του deoxyuridylate σε deoxythymidylate και είναι κρίσιμο για την αντιγραφή του DNA και την επιδιόρθωση. Το ένζυμο έχει ενδιαφέρον ως στόχος για τους καρκινικούς χημειοθεραπευτικούς παράγοντες. Θεωρείται ότι είναι η κύρια θέση δράσης για την 5-fluorouracil, 5-fluoro-2-prime-deoxyuridine και μερικών φολικών αναλόγων. Τα χαμηλά επίπεδα έκφρασης του TYMS έχουν συσχετισθεί με καλύτερη ανταπόκριση και επιβίωση κατόπιν θεραπείας με 5 FU / capecitabine/pemetrexed.

  • RRM2

Το γονίδιο ribonucleotide reductase Μ2 (RRM2) κωδικοποιεί μια από τις δύο υπομονάδες της ριβονουκλεοτιδικής αναγωγάσης. Η αναγωγάση αυτή καταλύει τον σχηματισμό των δεοξυριβονουκλεοτιδίων από ριβονουκλεοτίδια. Η σύνθεση της κωδικοποιημένης πρωτεΐνης (Μ2) ρυθμίζεται σε ένα κυτταρικό κύκλο με εξαρτώμενο τρόπο. Η έκφραση του γονιδίου αυτού έχει συσχετισθεί με καλύτερη απόκριση σε χημειοθεραπεία με γεμσιταβίνη. Υψηλή έκφραση του RRM2 συνδέεται με έλλειψη ανταπόκρισης στην γεμσιταβίνη.

  • IFIT3

Η πρωτεΐνη IFIT3 επαγόμενη από ιντερφερόνη έχει άγνωστη λειτουργία μέχρι σήμερα. Η έκφραση αυτής έχει συσχετισθεί με απόκριση σε paclitaxel.

  • ARMCX3

Το ARMCX3 γονίδιο κωδικοποιεί μια πρωτεΐνη της οικογένειας ALEX, το οποίο μπορεί να παίζει ρόλο στην καταστολή των όγκων. Η έκφρασή του έχει συσχετισθεί με απόκριση σε σισπλατίνη.

  • TNSF13B

Το γονίδιο της υπεροικογένειας του παράγοντα νέκρωσης όγκου (προσδέτης) μέλος 13 (TNFSF13B), κωδικοποιεί μια κυτοκίνη η οποία δρα ως ισχυρός ενεργοποιητής των Β-κυττάρων στον πολλαπλασιασμό και διαφοροποίηση. Η έκφραση αυτού έχει συσχετισθεί με απόκριση σε paclitaxel.

  • MYO5C

Το γονίδιο του προϊόντος της μυοσίνης VC (MYO5C) είναι πιθανόν να ενεργεί μέσω μιας διαμεμβρανικά βασιζόμενης ακτίνης. Η έκφραση της έχει συσχετισθεί με απόκριση σε σισπλατίνη.

  • HTRA1

Το γονίδιο που κωδικοποιεί τη σερίνη πεπτιδάση 1 HtrA (HTRA1), μέλος της θρυψίνης της οικογένειας των πρωτεασών σερίνης, είναι ένας πιθανός ρυθμιστής των παραγόντων ανάπτυξης της ινσουλίνης που έχουν προταθεί καθώς συσχετίζονται με την ανάπτυξη και την εξέλιξη της καρκινογένεσης στις ωοθήκες. Έχει επίσης προταθεί ως ένα υποψήφιο ογκοκατασταλτικό γονίδιο το οποίο εμπλέκεται στην προώθηση του κυτταρικού θανάτου της πρωτεάσης σερίνης. Η έκφραση αυτού έχει συσχετισθεί με την απόκριση σε σισπλατίνη.

  • ΤΟPO-1

Η Τοποϊσομεράση-1 (ΤΟΡΟ-1) είναι ένα ένζυμο που μεταβάλλει την υπερπεριέλιξη της διπλής έλικας του DNA. Υψηλότερη έκφραση του ΤΟΡΟ-1 έχει συσχετισθεί με την απόκριση σε χημειοθεραπεία πρώτης γραμμής που περιέχει ιρινοτεκάνη, ένας ΤΟΡΟ-1 αναστολέας.

  • MRP1

Η πολυανθεκτική πρωτεΐνη αντίστασης 1 (MRP1/ABCC1) είναι ένας ΑΤΡ-προσδεδεμένος (ABC) διαμεμβρανικός μεταφορέας με σημαντική κλινική σημασία που προσδίδει ανθεκτικότητα στα φάρμακα σε καρκινικά κύτταρα μειώνοντας τη συσσωρεύση του φαρμάκου με ενεργό εκροή. Η MRP1 βρέθηκε ότι παρέχει έλλειψη ανταπόκρισης σε ανθρακυκλίνες, Vinca αλκαλοειδή και στις επιποδοφυλλοτοξίνες.

  • PGP

Το προϊόν της Ρ-γλυκοπρωτεΐνης (PGP), είναι μία διαμεμβρανική δραστική αντλία εκροής για μία ποικιλία φαρμάκων. Είναι ένας υποθετικός μηχανισμός της πολυφαρμακευτικής αντοχής σε ένα ευρύ φάσμα ασθενειών. Η Ρ-γλυκοπρωτεΐνη έχει ευρεία κατανομή στους ιστούς και ήταν ο πρώτος μεταφορέας ABC που προσδιόρισε ότι υπερεκφράζεται σε κυτταρικές σειρές καρκίνου του μαστού εμφανίζοντας πολυφαρμακευτική αντίσταση. Η PGP είναι μία ευρέως φάσματος πολυφαρμακευτική αντλία εκροής που έχει 12 διαμεμβρανικές περιοχές και δύο ΑΤΡ-θέσεις συνδέσεως. Εμπλέκεται στη μεταφορά των ουδέτερων και κατιονικών υδρόφοβων ενώσεων (βινμπλαστίνη, βινκριστίνη, δοξορουβικίνη, δαουνορουβικίνη, ετοποσίδη και paclitaxel) έξω από τα κύτταρα. Η υπερέκφραση της PGP είναι ένας αρνητικός προγνωστικός παράγοντας για πολλά φάρμακα όπως οι ανθρακυκλίνες, η πακλιταξέλη και η βινβλαστίνη.

  • BCRP

Η πρωτεΐνη αντοχής (resistance)του καρκίνου του μαστού (BCRP) εκφράζεται σε μία ποικιλία όγκων και σχετίζεται με την αντίσταση σε ένα ευρύ φάσμα διαφόρων αντικαρκινικών παραγόντων συμπεριλαμβανομένων των mitoxantrone, camptothecins, anthracyclines, flavopiridol, ανθρακυκλινών, φλαβοπυριδόλης και αντιφολικών. Βλαστικά κύτταρα και κύτταρα όγκου σε ένα υποξικό περιβάλλον μπορεί να προστατευτούν από χημειοθεραπευτικούς παράγοντες που οφείλονται σε μια αυξημένη έκφραση του BCRP επαγόμενη από τυποξία.

  • MGMT

Το Ο6γονίδιο της 6-μεθυλ-γουανίνης-DΝΑ μεθυλοτρανσφεράσης (MGMT), ένα βασικό γονίδιο στην επιδιόρθωση του DNA, παίζει κρίσιμο ρόλο στην ανάπτυξη του καρκίνου. Χαμηλή έκφραση του MGMT και υπερμεθυλίωση του υποκινητή του γονιδίου MGMT έχει συσχετιστεί με ανταπόκριση στην τεμοζολομίδη (εμπορικές ονομασίες Temodar,Temodal και Temcad) και την καλύτερη πρόγνωση για το γλοιοβλάστωμα.